Trang chủ
Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) chuẩn bị ban hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia (QCVN) đối với trụ sạc xe điện, nhằm đảm bảo an toàn, đồng bộ hóa hạ tầng và thúc đẩy quá trình chuyển đổi sang phương tiện xanh.
Tại buổi họp báo thường kỳ, Bộ KH&CN cho biết, bộ đang trong quá trình hoàn thiện dự thảo QCVN về trụ sạc xe điện. Theo ông Hà Minh Hiệp, Chánh Văn phòng Bộ KH&CN, sự phát triển nhanh của thị trường xe điện tại Việt Nam đòi hỏi hệ thống hạ tầng sạc tương ứng, đồng thời cần có khung pháp lý để quản lý chặt chẽ hơn các loại trụ và trạm sạc hiện có.
Dự thảo QCVN được xây dựng trên cơ sở nghiên cứu kinh nghiệm quốc tế, tham khảo các quy định kỹ thuật hiện hành và khảo sát thực tế tại các đơn vị sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh và thử nghiệm trụ sạc ở cả ba miền Bắc - Trung - Nam. Bộ KH&CN cũng đã phối hợp cùng Bộ Công Thương, lấy ý kiến từ các bộ, ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp để hoàn thiện nội dung trước khi ban hành chính thức.
Khác với tiêu chuẩn kỹ thuật có tính tự nguyện, quy chuẩn kỹ thuật quốc gia là văn bản pháp lý bắt buộc áp dụng. Các giới hạn trong QCVN nhằm bảo vệ sức khỏe cộng đồng, an toàn xã hội và môi trường. Mọi hành vi vi phạm sẽ bị xử phạt theo quy định của pháp luật.
Trước đó, Bộ KH&CN đã công bố 23 Tiêu chuẩn quốc gia (TCVN) liên quan đến trụ và trạm sạc xe điện, bao gồm các yêu cầu về an toàn điện, tương thích điện từ, giao tiếp giữa trụ và xe, dây cáp, ổ cắm, cụm đóng cắt và thiết bị đo điện. Các tiêu chuẩn này tương đương với chuẩn mực quốc tế như ISO, IEC và các quy định của EC/ECE/EU.
Để xây dựng hệ thống tiêu chuẩn và quy chuẩn, Bộ KH&CN đã thành lập các Ban kỹ thuật với sự tham gia của đại diện cơ quan quản lý, doanh nghiệp trong và ngoài nước, hiệp hội, chuyên gia, trường đại học vận hành theo mô hình ISO và đảm bảo tuân thủ thông lệ quốc tế.
Theo đánh giá của giới chuyên môn, việc ban hành QCVN cho trụ sạc xe điện là một bước đi nền tảng trong tiến trình xây dựng hệ sinh thái giao thông xanh tại Việt Nam. Hiện nay, nhiều doanh nghiệp đã chủ động lắp đặt hệ thống trụ sạc riêng. Tuy nhiên, sự thiếu đồng bộ về công nghệ và tiêu chuẩn đang tạo ra tình trạng phân mảnh, gây bất tiện cho người dùng và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, đặc biệt trong các vấn đề liên quan đến điện áp cao, tương thích kết nối hoặc phòng chống cháy nổ.
Khi QCVN được áp dụng, các trụ sạc sẽ phải tuân thủ các tiêu chí kỹ thuật thống nhất từ an toàn vận hành đến khả năng kết nối với nhiều dòng xe điện khác nhau. Điều này sẽ giúp tạo lập một thị trường hạ tầng sạc ổn định, đồng thời mở ra cơ hội tiếp nhận công nghệ sạc tiên tiến từ quốc tế, thay vì bị giới hạn trong các hệ thống độc quyền hoặc khép kín.
Dù mang lại lợi ích rõ rệt, QCVN cũng đặt ra không ít thách thức cho các doanh nghiệp đã đầu tư hệ thống trụ sạc theo chuẩn riêng. Việc nâng cấp hoặc thay thế để tuân thủ yêu cầu mới có thể kéo theo chi phí đáng kể. Ngoài ra, điều kiện hạ tầng điện chưa đồng đều ở nhiều địa phương, đặc biệt là khu vực nông thôn và miền núi, có thể gây khó khăn trong triển khai đại trà.
Tuy nhiên, đối với người tiêu dùng, đây là tín hiệu tích cực. Trụ sạc đạt chuẩn giúp đảm bảo an toàn, nâng cao tính tiện lợi và củng cố niềm tin khi chuyển đổi sang phương tiện xanh. Về lâu dài, hạ tầng đồng bộ có thể dẫn tới mô hình “sạc ở mọi nơi” như tại các quốc gia phát triển, qua đó xóa bỏ tâm lý e ngại về phạm vi hoạt động của xe điện.
Để việc triển khai QCVN đạt hiệu quả, các chuyên gia khuyến nghị cần có lộ trình áp dụng phù hợp, tạo thời gian để doanh nghiệp chuyển đổi và thích nghi. Bên cạnh đó, Nhà nước có thể xem xét các cơ chế hỗ trợ như ưu đãi thuế, tín dụng hoặc trợ giá đầu tư cho những đơn vị triển khai hạ tầng sạc đạt chuẩn, đặc biệt tại những khu vực có mức độ hấp dẫn thương mại thấp nhưng đóng vai trò quan trọng trong phổ cập xe điện.
Trong bối cảnh nhiều quốc gia đã công bố lộ trình loại bỏ xe động cơ đốt trong, việc ban hành QCVN không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà còn thể hiện cam kết của Việt Nam trong phát triển giao thông xanh. Nếu được triển khai đồng bộ, đây sẽ là một cột mốc quan trọng giúp định hình hệ sinh thái hạ tầng sạc hiện đại, an toàn và phù hợp với định hướng giảm phát thải trong dài hạn.
TH (Tuoitrethudo)
