Tọa đàm “Hiểm họa từ mũ bảo hiểm và phụ tùng xe máy giả”

Tọa đàm về “Hiểm họa từ mũ bảo hiểm và phụ tùng xe máy giả” diễn ra tại Tp. Hồ Chí Minh với sự tham gia của ông Nguyễn Tiến Đạt – Phó Chi cục trưởng Chi cục Quản lý thị trường Tp. Hồ Chí Minh, Thượng tá Nguyễn Văn Bình - Phó trưởng Phòng Cảnh sát giao thông, Công an Tp. Hồ Chí Minh, Ông Nguyễn Viết Hồng - Phó Chủ tịch Hội bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Tp. Hồ Chí Minh và bà Đại Khả Quỳnh - Trưởng tiểu ban Sở Hữu Trí Tuệ, chống Hàng giả, hàng vi phạm quyền Sở hữu trí tuệ, Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM). Qua các ý kiến trao đổi và chia sẻ tại tọa đàm, có thể thấy rõ mức độ báo động và tính cấp thiết của vấn nạn hàng giả trong việc sử dụng mũ bảo hiểm và phụ tùng xe mô tô, xe gắn máy (gọi tắt là “xe máy”) – một vấn đề gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng cho xã hội. Thực trạng này không chỉ là thách thức cho các cơ quan chức năng mà còn đòi hỏi sự vào cuộc của cả cộng đồng trong việc nhận diện, tố giác và loại bỏ hàng giả ra khỏi đời sống.

Hiểm họa từ mũ bảo hiểm và phụ tùng xe máy giả

Kết quả khảo sát chất lượng trên 540 mũ bảo hiểm của Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia cho thấy, có đến 25,9% số mũ bảo hiểm hiện đang lưu hành chỉ là mũ lưỡi trai, loại có lớp vỏ nhựa mỏng, không có lớp xốp hoặc phần xốp rất mỏng không có khả năng bảo vệ cho người đội nếu không may tai nạn giao thông xảy ra. Loại mũ này phần lớn đều có kiểu dáng giống như mũ bảo hiểm cho người đi xe mô tô, xe gắn máy, không qua kiểm định chất lượng nhưng lại sử dụng tem, nhãn giả, có nhiều trường hợp còn giả mạo nhãn hiệu của những nhà sản xuất, phân phối mũ bảo hiểm đạt chuẩn, hoặc không có nhãn hãng hóa theo quy định pháp luật. Loại hàng hóa vi phạm này được bày bán tràn lan ở vỉa hè, cửa hàng tạp hóa nhỏ lẻ hoặc qua mạng xã hội với giá chỉ từ vài chục nghìn đồng. Điều đáng lo ngại là nhiều người tiêu dùng dù biết rõ đây không phải là mũ bảo hiểm đạt chuẩn vẫn chủ động lựa chọn, xem đó như một "giải pháp tình thế" để đối phó với lực lượng chức năng và tránh bị xử phạt hành chính khi tham gia giao thông.

Không những vậy, người kinh doanh hoặc sử dụng mũ bảo hiểm giả còn gây khó khăn cho cơ quan chức năng khi tiến hành kiểm tra xử lý sai phạm với những lập luận như: không biết là mũ bảo hiểm giả, đây là mũ bảo vệ & vv..

Nếu đội mũ kém chất lượng là mối đe dọa trực tiếp khi tham gia giao thông bằng xe máy, thì phụ tùng xe máy giả là những "ẩn họa dưới bánh xe". Nếu người tiêu dùng sửa chữa, thay thế phải phụ tùng giả, đặc biệt là phụ tùng mang tính năng an toàn như má phanh, lốp, nhông xích, và dây đai, … không những ảnh hưởng đến tuổi thọ của xe mà còn ảnh hưởng trực tiếp đến an toán sức khỏe, tính mạng khi vận hành xe không đủ điều kiện an toàn. Tình trạng làm giả phụ tùng xe máy như má phanh, bugi, lốp xe, ắc quy, dầu nhớt… đang gia tăng với thủ đoạn tinh vi. Các sản phẩm này thường bị làm giả bao bì, tem chống hàng giả, tự ý sử dụng thương hiệu của những nhà sản xuất chính hãng, trộn lẫn với hàng thật, khó kiểm soát chất lượng và tiềm ẩn nguy cơ tai nạn nghiêm trọng như nổ lốp, cháy nổ động cơ. Phụ tùng và cả xe máy (bao gôm xe điện) giả mạo nhãn hiệu, sao chép kiểu dáng các mẫu mã xuất hiện ngày càng nhiều, với các hình thức như thay đổi chi tiết nhỏ, quảng cáo gây nhầm lẫn với sản phẩm của nhà sản xuất chính hãng. Đây là hành vi vi phạm quyền sở hữu trí tuệ, vi phạm luật quảng cáo, cạnh tranh không lành mạnh, ảnh hưởng đến quyền lợi người tiêu dùng và các hãng sản xuất chân chính, không khuyến khích hoạt động đầu tư nghiên cứu phát triển gây ảnh hưởng tiêu cực cho sự phát triển kinh tế của đất nước. Tọa đàm “Hiểm họa từ mũ bảo hiểm và phụ tùng xe máy giả” vì vậy không chỉ là một cuộc thảo luận chuyên đề, mà là tiếng chuông cảnh tỉnh đối với chính thói quen chủ quan, dễ dãi trong lựa chọn sản phẩm và tâm lý xem nhẹ nguồn gốc hàng hóa của một bộ phận người tiêu dùng hiện nay.

Theo ông Nguyễn Tiến Đạt, Phó Chi cục trưởng chi cục Quản lý thị trường Tp. Hồ Chí Minh: “Công tác chống hàng giả cần được triển khai thường xuyên, liên tục. Các đối tượng sản xuất và kinh doanh hàng giả ngày càng sử dụng nhiều thủ đoạn tinh vi, liên tục tìm cách né tránh, đối phó với cơ quan chức năng.” Ông cũng chỉ ra thực tế: “Ngay cả khâu sản xuất họ cũng chọn địa bàn xa trung tâm, thuê nhà xưởng ở vùng hẻo lánh, không tập trung sản xuất ở một nơi mà chia nhỏ công đoạn sản xuất, mỗi công đoạn sản xuất ở nơi khác nhau.”

Ông Nguyễn Viết Hồng, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng Tp. Hồ Chí Minh nhận định hàng giả tràn lan khiến cơ quan chức năng không thể kiểm soát. Do đó, người tiêu dùng cần chủ động, thận trọng khi mua hàng, tại các địa điểm không đáng tin cậy. Ông cũng nhấn mạnh: “Ngay cả tem chống giả cũng bị làm giả, khiến người tiêu dùng khó lòng phân biệt.”